काठमाडौं,१९ मङ्सिर – काठमाडौंलाई चीनसँग जोड्ने टोखा–छहरे सुरुङमार्ग निर्माणका लागि चीनको सहयोगमा अघि बढ्ने सहमति भएको छ। मंसिर १९ गते प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको चीन भ्रमणका क्रममा नेपाल र चीनबीच सम्झौतापत्र आदानप्रदान भएको हो।
टोखा–छहरे सुरुङमार्गले काठमाडौंदेखि रसुवागढी नाका हुँदै चीन पुग्ने दुरीलाई ८० किलोमिटरले छोट्याउने छ। सुरुङमार्ग निर्माण भएपछि काठमाडौंबाट चीन पुग्न करिब दुई घण्टामात्र लाग्ने अनुमान छ। प्रारम्भिक अध्ययन अनुसार ४ किलोमिटर लामो यो सुरुङमार्ग बनाउन करिब ८० अर्ब रुपैयाँ खर्च हुने अनुमान गरिएको छ।
२०७६ मा चिनियाँ प्राविधिक टोलीले सुरुङमार्गको सम्भाव्यता अध्ययन सम्पन्न गरेको थियो। यस अध्ययनले सुरुङमार्ग निर्माण प्राविधिक रूपमा सम्भव रहेको देखाएको थियो। यद्यपि विस्तृत आयोजना प्रतिवेदन (डीपीआर) र वातावरणीय प्रभाव मूल्यांकन (ईआईए) जस्ता काम बाँकी रहेको सडक विभागका इन्जिनियरहरूले बताएका छन्।
निर्माणका लागि तयारी चरण
परराष्ट्र मन्त्रालयका सहसचिव कृष्णप्रसाद ढकालका अनुसार चीनसँगको सहमति सुरुङमार्ग निर्माणको ठोस आधार बन्नेछ। सहसचिव भीमार्जुन अधिकारीका अनुसार यसले सम्भाव्यता, डीपीआर, र ईआईए कार्यलाई गति दिन मद्दत पुर्याउनेछ।
यसअघि नुवाकोटका नेता प्रकाशशरण महत अर्थमन्त्री हुँदा सुरुङमार्गका लागि १ अर्ब रुपैयाँ छुट्याइएको थियो। तर, उक्त रकम उपयोग गर्न नसक्दा रकमान्तर गरिएको थियो। चालु आर्थिक वर्षको बजेटमा पनि यस परियोजनालाई प्राथमिकता दिइएको थिएन।
चीनसँग अन्य पूर्वाधार परियोजनामा सहकार्य
टोखा–छहरे सुरुङमार्गसँगै रसुवागढी नाका जोड्ने स्याफ्रुबेँसी–रसुवागढी सडक स्तरोन्नतिको काम पनि चीनको सहयोगमा अघि बढिरहेको छ। चिनियाँ पक्षले साइटमा क्याम्प स्थापना गरी काम अघि बढाइरहेको छ।
टोखा–छहरे सुरुङमार्ग निर्माण भएपछि नुवाकोट, रसुवा लगायतका क्षेत्रका बासिन्दाका लागि काठमाडौं आवतजावत सहज हुने छ। चीनसँगको व्यापार र पर्यटन प्रवर्द्धनमा यसले महत्वपूर्ण भूमिका खेल्ने विश्वास छ।
मुख्य तथ्यहरू:
- सुरुङमार्ग लम्बाइ: ४ किमि
- दूरी छोट्याउने प्रभाव: ८० किमि
- अनुमानित लागत: ८० अर्ब रुपैयाँ
- सम्पन्न हुने अवधि: विस्तृत अध्ययनपश्चात निर्णय हुने
चिनियाँ सहयोगमा सुरु हुने यो परियोजना द्रुत गति र प्रभावकारी निर्माणको उदाहरण बन्ने आशा गरिएको छ।